تحلیل فضایی دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق روستایی بخش شیب آب زابل

چکیده سلامتی به عنوان یکی از حقوق عمده انسان ها بوده و همه ی مردم باید به منابع مورد نیاز برای تأمین آن، دسترسی داشته باشند، دسترسی عموم مردم به خدمات اولیه ی بهداشتی، یکی از شاخص های مربوط به سلامت است. همچنین دسترسی به خدمات بهداشتی _ درمانی از عوامل اثر گذار بر سلامت است. از این رو، با توجه به اهمیت موضوع دسترسی به خدمات بهداشتی_ درمانی، یکی از ویژگی های مراقبت بهداشتی در دسترس بودن و دسترسی داشتن از نظر جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و ... در نظر گرفته شده است. بر اساس این که بخش مهمی از جمعیت کشور، در نواحی روستایی ساکن می باشند که از حیث بعد انسانی توسعه، اهمیت زیادی دارند و سلامتی این جمعیت هم از دغدغه های اصلی کشور محسوب می گردد، بنابراین هدف این پژوهش، تحلیل فضایی دسترسی به خدمات درمانی _ بهداشتی در مناطق روستایی بخش شیب آب زابل در منطقه سیستان است. روش تحقیق مبتنی بر توصیف و تحلیل موضوع، که اطلاعات و داده ها از اسناد و مدارک مکتوب، مقالات علمی_پژوهشی، مشاهدات میدانی به همراه پرسشنامه جمع آوری گردیده و تحلیل داده ها با نرم افزار و تهیه نقشه با نرم افزار gis(یکی از ابزارهای مهم تحلیل فضایی) انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که، خدمات بهداشتی و درمانی در قالب خانه بهداشت، مرکز بهداشتی و درمانی روستایی، تعداد بهورزان، تعداد برخی از پرسنل موجود در درمانگاه های روستایی با جمعیت بهره بردار در سال 1390 تناسب دارد و تنها تعداد پزشک، دندان پزشک، کارشناس بیماری ها، بهیار یا پرستار زن و کارشناس بهداشت خانواده با جمعیت تحت پوشش درمانگاه های روستایی تناسب ندارد، در این صورت دسترسی مردم روستایی بخش شیب آب به این خدمات مطلوب نخواهد بود. نتیجه ی دیگر این که، سلسله مراتب ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بر مبنای خانه بهداشت و درمانگاه روستایی رعایت شده و توزیع و پراکنش این خدمات بر مبنای روستاهایی است که دارای جمعیت و امکانات بیشتری نسبت به سایر روستاها بوده و در مسیر اصلی تردد مردم روستایی قرار دارند. اما توزیع این خدمات در 4 دهستان بر اساس پراکنش و نحوه قرار گیری روستاها با هم متفاوت است.